På slutten av 1800-talet var laksehyttene i skjergarden ein viktig ressurs for sjøfolk som dreiv med fiske utanfor øyane på Byrknes. Dei vart tekne i bruk som kvilepost når heimreisa vart for lang. Hyttene var små, og dei vart brukt mest om sommaren fordi dei var lite isolert. Etter 1940 vart dei ikkje brukte meir.
Det er vår, og det byrjar å krible i blodet til fiskaren. No skal ikkje makrellen vere langt unna. Nota er komen i båten, og kvar kveld og morgon går han ut på høgste haugen for å sjå om han får auge på dei første strelingane i sjøflata. Han veit godt om dei beste kastevikane og vågane. Spenninga stig dag for dag.
Øysamfunnet Batalden vest i Flora Kommune er ein utmerka representant for kystkulturen på vestlandet. Lengst vest i kommunen som strekk seg frå hav til bre finn ein samlinga av 70 øyar og holmer, kalla Batalden. Ei øygruppe som kan seiast å ha gjeve grunnlaget for kommunens eksistens. Vi skal her dele litt av det eventyret dette førte til, samt korleis utviklinga i kommunen har støtta seg på verdiane i havet heilt fram til den dag i dag.
Artikkelen som her følgjer,, fann vi i skuleavisa Gygrekjeften nr. 4 frå juni 1994.Her intervjuar Åge Avedal bestear sin, Johannes Bråstad.
Når ein sluttar i jobb, og vert pensjonist, er det ikkje alltid så mykje å finne på.
Om ein ikkje finn seg ein hobby då, slik som Johannes Bråstad har, han er ein av dei få garnfiskarane som er att av i kommunen. Kvar kveld og morgon reiser han ut med Etna, ein Viksund 770 båt. Sjølv om ikkje fiskelykka alltid er stor vil Johannes ikkje slutte med dette.
-Så lenge eg er frisk, har helse til det, og om ikkje været er alt for gale, er glad om eg får meg ein tur på sjøen, seier den 74 år gamle sjømannen.
Dei siste tiåra har det vorte slik for kystbonden og andre som bur nær sjøen og kan nyttiggjere seg ressursane som der finst,at nesten same kva du gjer, så gjer du noko gale – bryt ei eller anna lov eller forskrift.
Har du merkt garna dine? Kor tungt søkkje og kor mange anglar har du på dorga? Veit du ikkje at området er freda? Du har ikkje registreringsnummer på båten din! Kva ligg redningsvestane?
Det er ikkje å undrast over at dei som er glade i kysten og heimstaden sin, vert noko fortvila når dei vert kalla miljøkriminelle for nesten uansett kva dei gjer.
Uroa og fortvilinga til folket på Vestlandskysten og i Fjordafylket fekk meg til å skrive ned følgjande strofer.
Sjøbua i Svanholmen , Byrknesøy, har i mange år gjort nytte i fiskeribransjen. Ho har i alle år vore ein del av inntektsgrunnlaget for folket i Svanholmen. No er sjøbua ombygd, og husar fiskeglade turistar frå inn- og utland, og er igjen blitt ein viktig del av inntektsgrunnlaget for folka i Svanholmen.
I gamle dagar var det mykje kaldare, og tjørna og vatna fraus fortare. Slik Salbutjørna låg,var ho ei svært populær tjørn. Vinteren gjennom var det alltid folk som stod på skeiser og konkurrerte i skeiseløp.Men det var ikkje berre skeiser tjørna vart kjend for. Folk pleidde å skjere ut isblokker for å halde fisken som skulle sendast til Bergen, kald og fersk.
Bestefar til Andreas og Eirik bur på Bråstad i Bøfjorden. Han likar å fiske, nett som Andreas og Eirik, og difor besøkjer dei han i helgene no og då. Då set Bestefar alltid ut garna på fredagskvelden, og laurdagsmorgonen er det tidleg frukost, og så er det ut og dra trollgarna. No har dei spennande timar framføre seg.
Torsdag 23. november var ein spennande og lærerik dag for 8. og 9. klasse, for då hadde opplæringsfartøyet til Måløy vidaregåande skule gjort strandhogg på Hyllestad. Ved den gamle dampskipskaia låg «Skulebas» opplyst og fin då vi kom med skulebussen om morgonen. Det skulle verte fint med litt jordnær undervisning midt opp i all teorien.
