Fjellrype. Fjellskarv, blå-rjupa Lagopus mutus.Ptarmigan

Posted on 11. feb 2004 by Svein Jan Hjelmeset in Dyreliv

Fjellrypebestanden kan variere mykje frå år til år. Rypekulla får gjerne vere i fred for rev og rovfugl, om det er lemenår. Rypejakt gjev mosjon til mange og det vert gjerne ei rype eller to i gryta og. Er du heldig kan du skyte fleire rype på eit skot.

Plassering i kart

Fjellrype
Fjellrypa er ca 36 cm høg, lit mindre enn Lirypa, og ho har mykje spinklare nebb.
Ho er ikkje særleg sky. Du kan kome ganske nært innpå før fuglen tek til vingane.
I vinterdrakt er begge kjønn snøkvite med svart stjert. Einaste forskjell er at hannen har ei svart stripe frå nebb rota og opp imot auget (manglar hos lirypa)
I vårdrakta er hovud, hals og forkropp hos hannen svart med kvite flekkar. Resten av kroppen er heilt kvit.
I haustdrakt har hannen fint vatra blågrå ryggside, hoa er omlag lik, men mykje mørkare.
Vingene er kvite året rundt. Rypa rugar i fjelltrakter over heile landet.

Hekking
Ho lever høgare til fjells enn lirypa. Fjellrypa har sitt viktigaste ruge-område øverst i vierregionen. Ho byggjer reir på bakken, gøymt i lyng, under ei busk, bak ein stein eller i heilt åpe terreng.
Ho legg 7-11 egg i juni- (juli). Hoa rugar i ca. tre veker. Rypemor er ein meister i å spele skada om du kjem for nær reiret eller nyklekte unganar som er ute av reiret. Sjå bilde.

Mat
Krekling, bjørk og tyttebærlyng utgjer vinternæringa. Kyllingane tek mykje innsekt om sommaren.
Rypa er svært stasjonær, men om vinteren flytter ho gjerne ned i bjørkebeltet.